“Op al onze leveringen en aanbiedingen zijn onze algemene
voorwaarden van toepassing zoals gedeponeerd…” Deze clausule tref je
vaak aan op offertes en facturen. Maar zijn de algemene voorwaarden dan ook
op de overeenkomst van toepassing? Uit de praktijk blijkt dat dat veel
ondernemers niet goed weten hoe algemene voorwaarden van toepassing moeten
worden verklaard. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben en er zelfs toe
leiden dat de algemene voorwaarden kunnen worden vernietigd en dus daarmee
niet van toepassing zijn. Als ondernemer sta je dan met lege handen: je
denkt alles goed te hebben geregeld in algemene voorwaarden maar dan zijn
ze niet van toepassing. Dit kan makkelijk voorkomen worden en in dit
artikel geef ik daar een aantal richtlijnen voor.
Snelle gebondenheid aan algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden zijn snel van toepassing. Voor toepasselijkheid van
de algemene voorwaarden is niet vereist dat de andere partij de inhoud van
de algemene voorwaarden kende en er hoeft ook niet over te worden
onderhandeld. De wet bepaalt dat algemene voorwaarden tot stand komen door
aanbod en aanvaarding hiervan door de partijen die een overeenkomst
sluiten. Concreet betekent dit dat de algemene voorwaarden van toepassing
zijn nadat een offerte (lees: het aanbod) waarin de algemene voorwaarden
van toepassing zijn verklaard door de andere partij is aanvaard. Daarbij is
het dus van belang om in de offerte een tekst op te nemen waarin staat dat
de algemene voorwaarden van toepassing zijn. Het enkele toezenden van
algemene voorwaarden zonder dat er in de offerte een verwijzing naar de
algemene voorwaarden is opgenomen is onvoldoende.
Strenge toetsing achteraf: informatieplicht
In het algemeen geldt dat in een overeenkomst tussen een onderneming die
algemene voorwaarden hanteert en een particulier of klein bedrijf, de
gebruiker van de voorwaarden de wederpartij, voorafgaand aan het sluiten
van de overeenkomst, de redelijke mogelijkheid moet hebben gegeven van de
algemene voorwaarden kennis te nemen. Dit noemen we de informatieplicht.
Hier kan je als gebruiker van algemene voorwaarden als volgt aan
voldoen:
1.
De algemene voorwaarden worden vóór of bij het sluiten van de
overeenkomst aan de wederpartij ter hand gesteld.
2.
Indien ter handstellen niet mogelijk is kan de gebruiker voor de
totstandkoming van de overeenkomst aan de wederpartij bekendmaken dat de
voorwaarden ter inzage liggen.
3.
Indien er een overeenkomst via de digitale weg wordt gesloten moet de
gebruiker niet alleen de algemene voorwaarden elektronisch beschikbaar
stellen aan de wederpartij, maar er ook voor zorgen dat deze door de
wederpartij kunnen worden opgeslagen.
Uitgangspunt: algemene voorwaarden ter hand stellen voor of bij
sluiting van de overeenkomst
De wet verplicht de gebruiker van algemene voorwaarden om in beginsel
zijn wederpartij een redelijke mogelijkheid te bieden om van de algemene
voorwaarden kennis te nemen. Als hoofdregel geldt dat de voorwaarden ter
hand moeten worden gesteld, op straffe van vernietigbaarheid ervan. Als een
wederpartij vernietiging van de algemene voorwaarden wil inroepen, rust in
beginsel op hem de bewijslast om aan te tonen dat hij de algemene
voorwaarden niet ontvangen heeft. In de praktijk hoeft de wederpartij
alleen maar te stellen dat hij de algemene voorwaarden nooit heeft
ontvangen waardoor de gebruiker van de algemene voorwaarden moet bewijzen
dat hij de voorwaarden ter hand heeft gesteld aan de ontvanger. De
gebruiker van de algemene voorwaarden ziet zich dan met een lastige
bewijsopdracht geconfronteerd.
Uitgangspunt is dat de gebruiker de algemene voorwaarden voor of bij
het sluiten van de overeenkomst ter hand moet stellen aan de wederpartij.
Is het ter hand stellen niet mogelijk dan moet naar de vindplaats van de
algemene voorwaarden worden verwezen via een depotnummer bij de Kamer van
Koophandel of de griffie van de rechtbank. Een aanvullende voorwaarde
daarbij is dat altijd moet worden aangegeven dat de algemene voorwaarden op
verzoek zullen worden toegezonden.
Verwijzing op facturen: te laat.
De enkele verwijzing naar algemene voorwaarden op de factuur is af te
raden omdat verwijzing niet plaatsvindt voor of bij het sluiten van de
overeenkomst maar pas ná het sluiten van de overeenkomst. Onder bepaalde
omstandigheden komt aan een enkele toepasselijk verklaring van algemene
voorwaarden op facturen wel werking toe indien partijen al vaker zaken met
elkaar hebben gedaan in een reeks opvolgende opdrachten.
Digitaal contracteren
Alleen indien de overeenkomst digitaal wordt gesloten zoals via een
webshop dan mogen de algemene voorwaarden langs de digitale weg ter beschikking
gesteld worden. De gebruiker dient de algemene voorwaarden per e-mail te
sturen in een pdf bestand dat door de wederpartij kan worden gedownload en
opgeslagen. Vereist is dan wel dat de aanvaarding van de offerte ook per
e-mail plaatsvindt. In de praktijk gebeurt digitaal contracteren ook veel
door een link naar de algemene voorwaarden op te nemen op de
bevestigingspagina of door een ‘tick the box’ waarin de klant een vakje kan
aankruisen met de tekst “Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden”. Indien
de gebruiker slechts een hyperlink wil opnemen naar de pagina waar de
algemene voorwaarden online te vinden zijn, dan dient de gebruiker ervoor
te zorgen dat ze daar heel eenvoudig zijn te printen of te downloaden.
Gevolgen van schending informatieplicht
Particulieren en kleine
bedrijven kunnen, als hen niet een redelijke mogelijk is geboden om voor
het sluiten van de overeenkomst van de inhoud van de voorwaarden kennis te
nemen, elk beding in de algemene voorwaarden dat hen niet aanstaat,
vernietigen. De vernietigingsbevoegdheid geldt niet voor ondernemingen die
hun jaarrekening publiceren.
Indien u als onderneming gebruik maakt van algemene voorwaarden dan is
niet alleen de inhoud van de algemene voorwaarden van belang maar ook de
wijze waarop u de algemene voorwaarden van toepassing verklaart. Een advies
op maat die aansluit bij uw manier van zakendoen is daarbij essentieel en
voorkomt dat u als ondernemer met lege handen staat.
Margot Span is advocaat bij Köster Advocaten in Haarlem.
Regelmatig behandelt zij hier actuele juridische kwesties.
Advocatenindemode.nl
